BULTÜRK ve İçişleri Bakanlığının çözüm ortaklığında ve işbirliği ile proje kapsamında KIRCA ALİ EFSANESİ “belgesi Ahlât Belediye Başkanı Av. Mümtaz ÇOBAN’ın büyük katkıları ile Bitlis-Ahlat’ta başladı.

BULTÜRK ve BGSAM, milletimizin değerlerini gündüzüne çıkarmak, kendi kaynaklarımızdan beslenerek geleceğe güvenle bakmak adına tarihin sayfalarında kaybolmuş değerlerimizi ortaya çıkarmak, kendi geçmişimizdeki kahramanları neslimize tanıtarak toplumun bilinçlenmesi, başkalarının geçmişi ve sahte kahramanlarını örnek almak, özenmek yerine kendi özümüzü, tarihi gerçekleri gün yüzüne çıkarmak suretiyle bu milletin kahramanlarını, efsanevi liderlerini toplumla tanıştırmak, buluşturmak gayesiyle yola çıkmıştır.

Bu bağlamda ilk olarak Bulgaristan’da bir ilin/yerin adını aldığı tarihi ve manevi büyüğümüz, kahramanımız “KIRCA ALİ EFSANESİ BELGESELİ” çekilmesine vesile olmak suretiyle hem bir ilke imza atmış hem de bu ülkenin manevi dinamiklerinden biri olan, kahraman, lider, Ahmet YESEVİ’nin talebelerinden, Anadolu’nun manevi liderlerinden, Horasan Erenlerinden KIRCA ALİ’nin hayatını konu alan belgesel ile bir ilke imza atmıştır. 

Belgesel, AHLAT’TA çekimlere başladı, çünkü AHLAT; Türklerin Anadolu’ya ilk ayak bastıkları yer olduğu gibi, Türkistan’dan gelen Maturidi itikadını ve Ahmet YESEVİ tasavvufi anlayışını dünyaya yayan Horasan Erenlerinin ilk uğrak yeridir, Burada bir müddet kalarak İslam’ın kök salmasını sağlayan erenlerin İLAY-I KELİMETULLAH’ı anlatmak, KIZILELMA’ya ulaşmak için yollara düştükleri; Buradan Hazar Kıyılarına, Karadeniz’e, Akdeniz ve Balkanlara İslam’ın götürülmesinin planlarının yapıldığını, istikametin buradan başladığı çok önemli bir yerdir.

Ahlât tarihi kaynaklarda, Türklere Anadolu’nun kapılarını açan 1071 Malazgirt Zaferi’nde Sultan Alparslan’ın karargahını kurduğu yer olan Ahlât, 24 Oğuz boyunun Anadolu’ya yayılması, Ertuğrul Gazi’nin doğduğu yer olduğundan Osmanlı Devleti’nde “Ata şehir” olarak anılması, yetiştirdiği mimar ve zanaatkarlarca ününü tüm dünyaya duyurarak ilk meslek odası niteliği taşıyan ahi teşkilatının kurulduğu şehir olması, 13. ve 14. yüzyıllarda yetiştirdiği ilim, din, kültür ve sanat adamları, mutasavvıf ve zahitleri ile “Kubbet’ül-İslam” unvanını alması gibi özellikleriyle Türk-İslam tarihinin önemli merkezleri arasında sayılıyor.

BULTÜRK – BGSAM ve İçişleri bakanlığımızın çözüm ortaklığında çekimlerine başlanılan KIRCA ALİ EFSANESİ Belgeselinin çekimlerinin AHLÂT ayağı sona erdi. Belgeselin çekiminde özellikle Ahlât Belediye Başkanı Av. Mümtaz ÇOBAN, belgesel ekibini ağırlayarak, her türlü yardımı ve imkânı sunmanın yanında Belediye personeli seferber ederek, bizzat kendisi takip ederek dahası belgeselde de rol alarak katkı sunmanın ötesinde sahiplenerek, hamilik yaparak büyük bir hizmete vesile oldu. Ayrıca Sayın Valimiz Oğuz AKÇAY, Ahlat Kaymakamımız Fikret DAĞ belgesel ekibine desteklerini esirgemediler. 

Yoğun bir tempoda gerçekleştirilen KIRCA ALİ EFSANESİ BELGESEL çekimleri tarihi ve kültürel değerleriyle adeta Anadolu kültürünün mozaiğini sinesinde barındıran AHLÂT’TA tamamlandı. Bundan sonraki aşamasında Eylül 2023’te yayına girecek, belgesel kitaplaştırılarak okuyucuları ile buluşturulacak ve KIRCA ALİ Belgeselinin filmini de yapılacaktır.

Belgeselin yönetmeliğini birçok belgesele ve yapıma imza atmış başarılı Yönetmen. M.Mustafa ŞAHİN yaptı. Belgeselde usta oyuncu Hakan TEPE, derviş rolüyle Muharrem FINDICAK da rol aldılar. Bunun dışında Ahlât halkımız, gençler, çocuklar gönüllü olarak belgeselde rol aldılar. 

Ahlat halkı hiçbir beklentileri olmadan KIRCA ALİ’ye vefa borcunu ödeme gayreti içinde oldular.

Bu bakımdan Ahlat halkımız, gençlerimiz, çocuklarımız, özellikle Gülbahar Hatun’a her türlü takdirin üstünde bir gayret gösterdiler. Belgesel çekimlerinin 09 Temmuz 2023-Pazar günü Ahlat bölümü sona ermesi nedeniyle Ahlat Belediye Başkanı Av. Mümtaz ÇOBAN; tüm belgesel ekibini yemekli toplantıda bir araya getirerek ağırladı.

Çok samimi bir ortamda gerçekleşen yemekli toplantıda belgesel çekimlerinde yaşanan komik hatıralar, kamera arkasında yaşananların paylaşıldığı toplantı son derece keyifli geçti.

Toplantıda bir konuşma yapan BULTÜRK Başkanı ve BGSAM Bşk. Yrd. birer konuşma yaptılar. BULTÜRK Genel Başkanı konuşmasında; “Sayın Kaymakamım, Belediye Başkanım, Kıymetli Ekip Arkadaşlarım!

“KIRCA ALİ EFSANESİ BELGESELİ”; Kızıl Elma’nın peşinden giden Kırcı Ali’nin Türk Dünyasının yeni başkenti Ahlât’tan başlayan ve Balkanlara uzanan bir yolculuğunun hikâyesidir. Türk İslam kültürünü yaymak için Buhara’dan Ahlât’a, Ahlât’tan da Şeyhinin ona “Güneşin battığı yere, Kızıl Elmaya gideceksin yollara düşen, gittikleri yerlerde “Yesevi Ocağı” açarak o beldeleri manevi olarak fetheden ‘Horasan Dervişleri’ ya da Horasan Erenlerinden Kırcıların Gıyasettin olarak tanınan Hoca Gıyasettin’in oğlu Kırcıların Ali’nin hikâyesidir bu belgesel. Rum-eli’nde giriştiği savaşlardan zekâsının ve bileğinin gücüyle hep galip çıkmış, Rum-elinin Türk-eli olmasında ecdadımızla birlikte çok büyük mücadeleler vermiş, bugün ki Kırcaali şehrinin olduğu yere yerleşmiş ve orada kök salmış, orada medfundur. İşte BULTÜRK olarak, orada yaşayan ve günümüze kadar gelen Bulgaristan Türklerinin tarihine ışık tutmanın, ecdada vefalı olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Türklerin Anadolu’da ilk ayak bastıkları, ecdat yadigarı Ahlât’ta bu belgeseli çekme konusunda Ahlât Belediye Başkanı Av. Abdulalim Mümtaz Çoban, bu büyük eser için kucak açmış, tüm imkanlarını seferber etmiştir.

Bu belgeselin yönetmenliğini, aynı zamanda senaryosunu da yazan, birçok belgesele imza atmış usta bir yönetmen M. Mustafa Şahin, Kırcaali’yi usta bir oyuncu Hakan Tepe, Kırcaali’nin yanında ki Akça Derviş’i yine usta bir oyuncu Muharrem Fındıcak canlandırmıştır. Bu arada yeni usta oyuncu adayları da çıkmıştır. Bu yönüyle KIRCAALİ EFSANESİ BELGESELİ aynı zamanda bir okul vazifesi görmüş ve yeteneklerin keşfine vesile olmuştur.

 “Kırca ali Efsanesi’ Belgeseli”’nin galası birçok Bulgar ve Türk devlet yetkililerinin de katılımı ile Kırcaali’de yapılacaktır. Ayrıca kitaplaştırılacak, umut ederiz ki” filme” dönüştürülecektir. Proje ortağımız İçişleri Bakanlığımıza, Bitlis Valiliğimize, Ahlât Kaymakamlığına, Ahlat Belediye Başkanlığına ve tüm personeline, Ahlat halkımıza, belgeselimizde gönüllü olarak rol alan Ahlat halkına gençlerimize, çocuklarımıza, basınımıza teşekkür ederiz. Bizlere her türlü imkânı sunarak ağırlayan, her daim yanımızda olan, Belediye Başkanımız Av. Mümtaz ÇOBAN’a ayrıca minnet ve şükran borçluyuz. Ayrıca, Yönetmenimiz Mustafa ŞAHİN’e, tüm ekip üyelerine özverili çalışmalarından dolayı teşekkür ederim” şeklinde konuşmasını sonlandırdı.

“BGSAM – Bulgaristan Stratejik Araştırma Merkezi,

Türk Dünyası ve özellikle Bulgaristan’da siyaset, dış politika, ekonomi, toplum ve medya, hukuk ve insan hakları, güvenlik, strateji, eğitim ve sosyal politikalar bünyesinde bilgi üretmeyi ve üretilen bilimsel bilgiyi sorun çözücü formüller halinde sunmak için kurulmuş olup Bulgaristan’da ve Türkiye’de faaliyetlerine devam etmektedir.

Yusuf Has Hacib’in eserinde, “Memleketi alan onu kılıç ile alır, ancak kalem ile tutulur (korunur). Memlekette hükmetmek icap ederse kalem ile edilir. Hangi şehir ve eyalet kalem ile idare edilirse, orada herkes kendi arzu ve nasibini bulur. İnsan, kılıç, kalem, bilgi ve akıl ile memleketi tanzim eder.”

Türkler, fıkıh ve itikata olduğu gibi tasavvufta da kendine özgü ahlak merkezli bir dindarlık geliştirmiştir. Bu dindarlık Ahmet Yesevi’nin önderliğinde Yesevilik olarak örgütlenmiştir. Türklerin ahlak merkezli bir İslam yorumu olan Yesevilik, Orta Asya, Anadolu, Balkanlar ve Kafkaslarda yaşayan Türk boylarının dindarlığının tasavvufî boyutu olarak canlılığını günümüze kadar sürdürmüştür.

Orta Asya’da İslam anlayışında insana saygı önemli bir yer tutar. Kur’an’dan hareketle insan Allah tarafımdan yaratılan mukaddes ve muhterem bir varlık olarak kabul edilmiştir. İnanmak veya inkâr etmek onun özgürlüğüdür. İnsanların inançları, kulların kontrolü ve baskısı dışındadır. Ona kimse karışamaz. İnançsızlık Allah’a karşı işlenmiş bir suçtur, onun cezası Allah’a aittir.

Türk ve İslam dünyasındaki şiddet eylemlerinin önüne geçebilmek için geçmişte akıl taraftarları olarak isimlendirilen Hanefi ve Maturidi dokunun canlandırılması ve güçlendirilmesi son derece önemlidir.

Önce din hakkında doğru bilgi üretmeliyiz ve bunları medresedeki eğitime konu edinmeliyiz. Geleneğimiz olmalı, ancak gelenekçi olmamalıyız. Kadim geleneğimizi güncellemek durumundayız. Yeni Ebu Hanifeler, yeni Maturidiler ve yeni Yeseviler yetiştirmeliyiz.

Bu belgeselimiz bir milat olacaktır. Kendi öz kaynaklarımızdan, ana menbalardan beslenerek Türk İslam ahlakını, insan merkezli, ilmi ibadet sayan, din ve vicdan özgürlüğüne, insan haklarına büyük önem gaza ve ilim öğrenmeyi ibadet sayan, Türk boylarının İslam anlayışı ve dindarlık algısının inanç boyutunu Maturidilik anlayışını anlatabilmek, Türk ve İslam dünyasındaki şiddet eylemlerinin önüne geçebilmek için geçmişte akıl taraftarları olarak isimlendirilen Hanefi ve Maturidi dokunun canlandırılması ve güçlendirilmesi son derece önemlidir.

Bize düşen kendi öz ve sağlam kaynaklarımızdan tarihimizi, kültürümüzü gelecek nesillere aktarabilmek, doğru bilgi üreterek yozlaşmaların önüne geçmek, kadim geleneğimizi güncelleyerek yeni Ebu Hanifeler, yeni Maturidiler ve yeni Yeseviler yetiştirmektir.

İşte bu “KIRCA ALİ BELGESELİ” Buhara’da filizlenip dünyaya yayılan Maturudi İtikadi, Yesevi Tasavvufi anlayışının erenlerinden Kırcıali’nin Buhara’dan Ahlat’a, Ahlat’tan Balkanlara uzanan “İLAY-I KELİMETULLAH” ve “KIZIELMA” davasının tarihi yolculuğunu, kahramanlıklarını günyüzüne çıkarma çabasıdır. BGSAM ve BULTÜRK olarak; bu belgeselimizi kitaplaştırma, filmini çekme kararlılığındayız.

Toprağın altındaki, bu vatanın asil bekçileri ve sermayeleri olan geçmişlerimizi, şehitlerimizi, Allah dostlarını, Horasan Erenlerini, Anadolu Erenlerini şükranla, minnetle anıyoruz. Sizler rahat uyuyunuz, biz devraldığımız bu vazifeyi hakkıyla yapmak ve “İLAYI-I KELİMETULLAH”ı yeryüzünün her bir yanına götürme azmi içindeyiz.

Proje ortağımız İçişleri Bakanlığımıza, bizlere imkan sunarak himaye eden Bitlis Valiliğimize, Ahlat Kaymakamlığına, Belediye Başkanlığına ve tüm personeline, Ahlat halkımıza, belgeselimizde gönüllü olarak rol alan Gülbahar Hanım’a, gençlerimize, çocuklarımıza, basınımıza teşekkür ederiz.

Bizlere her türlü imkânı sunarak ağırlayan, her daim yanımızda olan, Belediye Başkanımız Av.Mümtaz ÇOBAN’a ayrıca minnet ve şükran borçluyuz. Ayrıca; Yönetmenimiz Mustafa ŞAHİN’e, ekipte görev alan tüm arkadaşlara, teşekkür ederiz. Bu arada birlikte çalışmaktan onur duyduğum BULTÜRK Genel Başkanım Rafet ULUTÜRK’e özellikle teşekkür etmek istiyorum. Her ne kadar izleyici ve yardımcı olarak çıktığım yolda bir anda beni sahneye sürdüğü için kısa süreliğine şaşkınlık yaşadım ise de böyle kutlu bir projede görev almayı nasip eden Rabbime hamd ediyorum. Saygılar Efendim ”şeklinde konuşmasını tamamladı. BGSAM Bşk.Yrd. verdiği mesajlarla tarihe not düşen, KIRCA ALİ’yi yetiştiren, babası/hoca rolüyle başarılı bir performans sergileyen, eğitimci, ilahiyatçı ve yazar kimliği ile belgesel çekimlerinde ekibe de ilham kaynağı oldu.

 Ardından Belediye Başkanı ve Ahlat Kaymakamı söz aldılar.Toplantıda bir konuşma yapan Ahlat Belediye Başkanı Av.Mümtaz ÇOBAN konuşmasında; “Medeniyetimizin büyük bir coğrafyaya dağılması ile orantılı etkisi de ortaya çıktı. Çok büyük bir medeniyetimiz var. Yani ben Osmanlıda Evlad-ı Fatihan lafı geçtiğinde bir şey dikkatimi çekti. Osmanlının altından kaç devlet çıktı. Bu rakam çok önemli. 64 tane devlet çıktı. Toprak km2 olarak baktığımızda 24 milyon km2 topraktan bahsediyoruz. Şu anda 1 milyon civarında toprağımız kalmış. Biz ecdadımızın eserlerine, mirasına sahip çıkma, gelecek nesillere tanıtma gayreti içindeyiz. Ahlatımız adeta film platosu gibidir. Böyle bir belgesel için Ahlat’ı tercih ettiğiniz için her birinize ayrı ayrı teşekkür ederim. Yeni belgesel, film çekimleri için de sizleri ağırlamaktan onur duyacağımın bilinmesini isterim” diyerek konuşmasını tamamladı.

Gecede söz alan; Ahlat Kaymakamı Fikret DAĞ;

“Bu topraklar kadim den beri bu topraklar kültür ve edebiyatla imanı ile sanatı ile yoğruluyor. İnşallah sizlerde buraya geldiniz güzel bir eser ortaya koyacaksınız. Bu konuda elimizden gelen tüm gayreti sizlere sunmaya çalıştık. Başta sayın valimizin himayelerinde, Sayın Valimizin selamı var, o da sizlere teşekkür ediyor. Kendisi il dışında olduğu için gelemedi ve beni gönderdi. Sizlere çok selam iletti. Sizlere çok teşekkür ediyor. İnşallah koydunuz eser sizlere de bizleri de memnun edecek düzeyde olur. Bu arada Ahlât Başkanımıza da teşekkür ediyorum. Bizler şimdi AB birlinden de bir film projemiz geçti üç ülke ile birlikte. Kaymakamlık Belediyemiz ve bir kültür derneğimiz ortaklaşa.

Sizler burada yer aldınız. Ayrıca Cumhurbaşkanımızın himayelerinde burada 26 Ağustosta kültür haftası yapılıyor. Dolayısı ile burası bir kültür başkentine dönüştü” diyerek tüm ekibe teşekkür etti ve yeni çekimler için her türlü imkânı seferber edebileceklerini belirterek yeni projeler için AHLAT’a davet etti.

Konuşmaların ardından BULTÜRK Genel Başkanı Rafet ULUTÜRK Ahlat Kaymakamına ve Belediye Başkanı Av. Mümtaz ÇOBAN’a hediyelerini takdim ettiler.

Ardından Kahve Dünyasında “kırk yıl hatırı” olan kahveler yudumlandı ve hatıra fotoğrafı ile program sona erdi. Ahlât’tan ayrılmak belgesel ekibi için zor oldu. Ahlat ekibi adeta büyülemişti.

Bir yanda AHLAT, öbür yandan KIRCA ALİ’nin kahramanlığı, cesareti ve İLAY-I KELİMETULLAH uğruna çıktığı kutsal yolculuk ve erenlerin aralarında yaptıkları mesaj yüklü konuşmalar tüm ekibi derinden etkilemişti. Belgesel ekibi ayrılırken hüznü ve sevinci bir arada yaşadılar.

Abdullah HACIFETAHOĞLU
BULTÜRK